Konferencja PORT for Health: Neuroscience 2025  

PORT for Health: Neuroscience 2025 po raz kolejny przyciągnęło do Łukasiewicz – PORT światowych ekspertów w dziedzinie neuronauki, klinicystów i przedsiębiorców. Tegoroczna edycja skupiła się na innowacyjnych podejściach do zrozumienia zaburzeń mózgowych, tj. m.in. na interakcjach neuroimmunologicznych i zastosowaniu zaawansowanych narzędzi obliczeniowych do badania zachowań i neurodegeneracji.  

Konferencja zorganizowana została pod szyldem projektów P4Health oraz SAME-NeuroID, których celem jest rozwój medycyny spersonalizowanej oraz zintegrowanie badań naukowych i opieki medycznej.  

O najnowszych odkryciach neurologicznych, opracowywanych narzędziach diagnostycznych oraz o swoich wrażeniach z konferencji opowiedzieli jej uczestnicy. 

Dzielenie się doświadczeniem i wynikami badań

– Praca naukowca ma charakter zarówno zespołowy, jak i twórczy. Zawsze potrzebujemy kogoś, z kim możemy skonfrontować swoje pomysły – tak o potrzebie wymiany naukowych doświadczeń i nawiązywania nowych kontaktów w środowisku opowiada dr Michał Malewicz, dyrektor Centrum Nauk o Życiu i Biotechnologii w Łukasiewicz – PORT, a kluczowa prelegentka, prof. Simona Lodato z Humanitas Research Center we Włoszech dodaje: – Wyniki badań to istota naszej pracy. Komunikowanie się i przekazywanie informacji zwrotnych na temat eksperymentów oraz testowanych hipotez pozwala na uznanie pracy badaczy, a także aktualizuje wiedzę społeczności naukowej.   

– Celem organizatorów było stworzenie przestrzeni, w której spotykają się trzy sektory – nauka, klinika i przemysł, by wspólnie pracować nad poprawą diagnostyki, terapii i opieki nad pacjentami z chorobami mózgu – podsumowuje dr Michał Ślęzak, lider Grupy Badawczej Biologii Astrocytów w Łukasiewicz – PORT. 

Wyzwania stojące przed neurologami 

Nadal naukowcy nie poznali podstawowych mechanizmów leżących u podłoża chorób Alzheimera, Parkinsona czy Huntingtona i to stanowi poważne wyzwanie społeczne. Pacjenci powinni być diagnozowani jak najwcześniej, ponieważ terapie działają najskuteczniej we wczesnym stadium takich chorób. Jednak, jak zauważa Prof. Paul Schultz z University of Texas Health Science Center w Houston, nadal brakuje świadomości społecznej – wiele osób nie wie, jakie objawy powinny skłonić ich do wizyty u lekarza. 

Schorzeniom neurologicznym nierzadko towarzyszy przewlekły ból, a jego zrozumienie oraz opracowanie skutecznych terapii nadal pozostaje niezrealizowanym celem naukowców. Trudności dla badaczy generuje także luka między badaniami podstawowymi a ich przełożeniem na praktykę kliniczną. – Tylko dzięki sieciom współpracy można połączyć rozproszoną wiedzę i doświadczenie różnych specjalistów – zarówno naukowców, lekarzy, jak i przedstawicieli przemysłu – twierdzi dr Michał Ślęzak. 

Z kolei dr Simona Lodato olbrzymie wyzwanie współczesnej neuronauki dostrzega w efektywnej integracji wszystkich dostępnych technologii: – Mamy ogromny postęp w dziedzinach takich jak sztuczna inteligencja czy badania „omics”, ale potrzebujemy teraz chwili refleksji, by mądrze je wykorzystać.  

Najnowsze trendy w neurologii 

Sporo uwagi prelegenci poświęcili chorobie Alzheimera. O tym, jak ważna jest wczesna diagnostyka mówił dr Jozef Hritz z Central European Institute of Technology w Czechach, podkreślając, że zmiany patologiczne w mózgu pojawiają się nawet 10 lat przed wystąpieniem objawów klinicznych. 

Gość specjalny konferencji, prof. Paul Schultz, który od lat poszukuje rozwiązań dla pacjentów z Alzheimerem, z entuzjazmem mówi o swojej pracy: – Mimo że nie wynalazłem lekarstwa, czuję, że jestem częścią postępu. Trzy nowe leki w ciągu ostatnich czterech lat to przełom – stan moich pacjentów pogarsza się znacznie wolniej. 

Spore nadzieje pacjenci i lekarze wiążą również z terapią genową. Część chorób neurologicznych ma podłoże genetyczne. O ich leczeniu poprzez m.in. metody edytowania i wyciszania genów opowiadał w swoim wystąpieniu prof. Luis Pereira de Almeida z University of Coimbra, GeneT – Center of Excellence in Gene Therapy w Portugalii.  

Prof. Aleksandra Badura z Erasmus University MC w Holandii pracująca nad zrozumienie podstaw autyzmu, opowiedziała o analizie różnic płciowych w mechanizmach autyzmu, które pozwoliłyby przyspieszyć diagnostykę i zapewnić równy dostęp do opieki. 

Prelegenci przedstawili także nowe narzędzia stosowane w diagnostyce autyzmu. Dr Kayleigh Gultig z Erasmus University MC & Blink Lab w Holandii zaprezentowała aplikację do testów neurobehawioralnych na smartfonie, która umożliwi badanie np. reakcji twarzy na bodźce dźwiękowe i analizę zachowania typowego dla spektrum autyzmu. Katsiaryna Stankevich, CEO start-upu the Cognity mówiła o tym, w jaki sposób dzięki sztucznej inteligencji osoby w spektrum autyzmu mogą ćwiczyć scenariusze społeczne, intonację głosu i zwiększać swoją pewność siebie.  

– Żyjemy w niezwykle ekscytujących czasach dla neuronauki. Jeszcze 15 lat temu taka diagnostyka mózgu była nie do wyobrażenia – podsumowuje prof. Lodato. 

PORT for Health – miejsce naukowego dialogu 

– Zwykle laboratoria i klinicyści mówią różnymi językami. Takie konferencje zbliżają te dwa światy – mówił prof. Paul Schulz podsumowując swój pobyt we Wrocławiu. Podczas dyskusji pojawiły się pierwsze pomysły na dalszą współpracę uczestników: – Już teraz planujemy wspólne badania z naukowcami z PORT w obszarze biologii strukturalnej i neurodegeneracji – opowiada dr Jozef Hritz. 

– Dużo różnych perspektyw: biznes, klinika, akademia. Cenię sobie możliwość takich rozmów i liczę na więcej podobnych konferencji – tak trzydniowe wydarzenie podsumowała prof. Aleksandra Badura. 

Również organizatorzy konferencji z satysfakcją obserwowali aktywny udział w dyskusjach, niekończące się pytania z sali do prelegentów: – Odbiór wydarzenia był fenomenalny – uczestnicy byli zaangażowani i pełni entuzjazmu – wspomina dr Ali Jawaid, lider Grupy Badawczej Neuropsychiatrii Translacyjnej z Łukasiewicz – PORT. 

Konferencja zorganizowana została pod honorowym patronatem Prezydenta Wrocławia i Marszałka Województwa Dolnośląskiego, dzięki środkom pozyskanym z NAWA oraz Unii Europejskiej w ramach dofinansowania projektów P4Health i SAME-NeuroID.