Rola astrocytów i ich wpływ na rozwój depresji

W Polsce, według danych NFZ, na depresję choruje ok. 1,2 mln osób*. Na świecie jest to ponad 280 mln (dane WHO**)! Mimo przyjętych schematów leczenia, lekarze i naukowcy wciąż szukają odpowiedzi na pytania:

• jaki wpływ na rozwój tej choroby mają geny, a jak dużo zależy od czynników środowiskowych?
• w wyniku jakich procesów biochemicznych choroba ta rozwija się w organizmie? Dzięki pracy badawczej dr. Michała Ślęzaka i prowadzonej przez niego Grupy Badawczej Biologii Astrocytów w Łukasiewicz – PORT, jesteśmy coraz bliżej odnalezienia odpowiedzi na te pytania.

Grupa Badawcza Biologii Astrocytów od 3 lat prowadzi badania nad określeniem roli astrocytów – rodzaju komórek w mózgu – w mechanizmach zaburzeń sieci nerwowych związanych z depresją.

– Rola astrocytów i ich wpływ na rozwój depresji były dotąd niedoceniane. Nasze badania wskazują jednak na istotną rolę tych komórek w pośredniczeniu ośrodkowych efektów „hormonów stresu”, czyli glikokortykoidów regulujących metabolizm białek, węglowodanów i tłuszczów w naszym organizmie. Wyniki naszej pracy wskazują, że wywołane stresem zaburzenia sygnalizacji glikokortykoidowej prowadzą do upośledzenia wielu funkcji astrocytów, co w efekcie może prowadzić do nieprawidłowej pracy neuronów w ośrodkach mózgu odpowiedzialnych np. za emocje czy zachowania społeczne – wyjaśnia dr Michał Ślęzak.

– Obecnie, we współpracy z Instytutem Psychiatrii Maxa Plancka w Monachium oraz Paryskim Instytutem Badań nad Mózgiem w ramach projektu SAMENeuro-ID prowadzimy badania mające na celu przełożenie naszej dotychczasowej wiedzy na nowe strategie terapii depresji. W szczególności sprawdzamy, w jaki sposób konkretne geny regulują zmiany zachowań społecznych wywoływane stresem. Na poziomie molekularnym, generujemy ludzkie komórki nerwowe (jak astrocyty i neurony) po to, by obserwować, jak konkretne warianty genów związanych z odpowiedzią na stres zmieniają parametry biochemiczne tych komórek.

Większość naukowców w swoich badaniach skupia się na różnych typach neuronów i neuroprzekaźników. W Łukasiewicz – PORT bierzemy pod lupę komórki, których wpływ na rozwój depresji nie został dotąd zbadany, wierząc, że poszerzy to ogólną wiedzą na temat tej choroby, a także doprowadzi do istotnego przełomu w jej leczeniu.

* Link do danych 2023: http://tinyurl.com/tpd33xf5.

** Raport 2022: http://tinyurl.com/2rbyxny6.