Identyfikacja związanych z wiekiem śladów stwardnienia zanikowego bocznego jako podstawa do poszukiwań nowych modyfikatorów choroby – AGED.ALS 

AGED.ALS to projekt badawczy poświęcony identyfikacji związanych z wiekiem mechanizmów stwardnienia zanikowego bocznego (ALS) – najczęstszej choroby neuronu ruchowego, prowadzącej do postępującego paraliżu i przedwczesnej śmierci. W starzejącym się społeczeństwie, w którym choroby neurodegeneracyjne stają się coraz większym wyzwaniem zdrowotnym, ALS pozostaje schorzeniem nieuleczalnym, a starzenie się jest jednym z jego kluczowych czynników ryzyka. 

Celem projektu jest opracowanie i charakterystyka innowacyjnych, ludzkich modeli ALS umożliwiających badanie molekularnych mechanizmów choroby w kontekście wieku. W przeciwieństwie do klasycznych modeli opartych na indukowanych pluripotencjalnych komórkach macierzystych (iPSC), w projekcie wykorzystujemy bezpośrednie przeprogramowanie fibroblastów pacjentów z ALS w neurony ruchowe z zachowaniem cech starzenia komórkowego. Pozwala to na wierniejsze odtworzenie późnych etapów choroby oraz badanie skutków mutacji w kluczowych genach związanych z ALS, takich jak C9orf72, SOD1, TARDBP i FUS. 

Po walidacji nowych modeli przeprowadzimy zaawansowane analizy proteomiczne w celu identyfikacji zależnych od wieku sygnatur charakterystycznych dla ALS oraz potencjalnych modyfikatorów choroby. Wybrane czynniki zostaną poddane dalszej walidacji funkcjonalnej, a badania zostaną rozszerzone o analizę roli astrocytów w rozwoju patologii neuronalnej. Projekt AGED.ALS ma na celu stworzenie unikalnej platformy badawczej oraz dostarczenie wiedzy, która może przyczynić się do opracowania nowych strategii terapeutycznych dla pacjentów z ALS.