
Numer umowy: 101221750
Wartość projektu: 1 403 931 EUR
Okres realizacji projektu: 1.04.2026 – 31.03.2031
Kierownik projektu: dr Mykhailo Batiuk
Zespół stresu pourazowego (PTSD) to wyniszczające zaburzenie psychiczne wywołane przez ciężką traumę psychiczną, dotykające 4% światowej populacji—a jego częstość występowania prognozowana jest na wzrost w związku z trwającymi globalnymi konfliktami, takimi jak wojna w Ukrainie. Pomimo tak szerokiego oddziaływania, wciąż brakuje skutecznych metod leczenia PTSD, co stanowi ogromne obciążenie zarówno dla jednostek, jak i dla społeczeństwa.
Badania dr Batiuka odpowiadają na to wyzwanie, koncentrując się na kluczowym biologicznym mechanizmie PTSD: epigenetyce. Epigenetykę można porównać do warstwy molekularnych przełączników znajdujących się „nad” DNA. Trauma nie zmienia samego kodu genetycznego, ale przełącza te mechanizmy w tryb włączania i wyłączania, zmieniając funkcjonowanie komórek mózgu i prowadząc do wystąpienia objawów PTSD.
W badaniach zastosowane zostaną najnowocześniejsze narzędzia genomiki pojedynczych komórek do analizy epigenetycznych zaburzeń w ludzkim mózgu. To precyzyjne podejście pozwoli na zidentyfikowanie dokładnych typów komórek mózgowych oraz specyficznych epigenetycznych przełączników powiązanych z PTSD, wskazując najbardziej obiecujące nowe cele terapeutyczne.
Na podstawie tych kluczowych danych ludzkich opracowany zostanie nowy, bardziej precyzyjny model zwierzęcy PTSD. Model ten posłuży do rygorystycznego testowania nowych terapii zaprojektowanych w celu zresetowania zidentyfikowanych przełączników epigenetycznych oraz oceny ich skuteczności w łagodzeniu objawów PTSD. Ostatecznym celem jest stworzenie podstaw pod przełomowe przyszłe terapie, które będą mogły zmniejszyć cierpienie i przywrócić nadzieję osobom dotkniętym traumą.
Strategiczne usytuowanie Łukasiewicz – PORT w regionie Wrocławia, w bliskiej odległości od Ukrainy oraz w bezpośrednim sąsiedztwie licznej społeczności uchodźców wojennych, stwarza unikalne warunki do prowadzenia badań nad patologią PTSD i odpowiadania na rosnące potrzeby w tym obszarze.
Dysponując nowoczesną infrastrukturą badawczą, wysoko wykwalifikowaną kadrą oraz konsekwentnym zaangażowaniem w rozwój badań translacyjnych, Łukasiewicz – PORT stanowi optymalne miejsce do realizacji innowacyjnych projektów biomedycznych oraz skutecznego przekładania odkryć naukowych na przyszłe rozwiązania kliniczne poprawiające jakość opieki nad pacjentami.