Diagnostyka psychiatryczna wciąż opiera się głównie na rozmowie z lekarzem, ale to może się zmienić. W ramach projektu SAME-NeuroID powstały zunifikowane protokoły badawcze (SOP-y), które pozwalają modelować choroby psychiczne na poziomie komórkowym i behawioralnym. To krok w stronę obiektywnych testów diagnostycznych, które mogą zrewolucjonizować leczenie depresji, schizofrenii czy PTSD.

Zespół stresu pourazowego (PTSD) to jedno z najpoważniejszych wyzwań współczesnej psychiatrii. Zaburzenie to dotyka ok. 4% światowej populacji, a w związku z globalnymi konfliktami częstość jego występowania stale rośnie. Trauma pourazowa dramatycznie obniża jakość życia osób nią dotkniętych. Opracowaniem skutecznej terapii zajmuje się dr Mykhailo Batiuk, neurobiolog i biolog molekularny, laureat prestiżowego grantu Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych (ERC), który zdecydował się realizować swój projekt w Łukasiewicz – PORT.

Promieniowanie w zakresie głębokiego ultrafioletu (UV-C) ma unikalną zdolność niszczenia bakterii i wirusów, dzięki czemu znajduje zastosowanie w dezynfekcji i sterylizacji – od oczyszczania wody, przez sterylizację sprzętu medycznego, aż po dezynfekcję powietrza w budynkach. Zapotrzebowanie na bezpieczne i szybkie metody eliminowania zagrożeń biologicznych rośnie, a rynek emiterów głębokiego UV rozwija się dynamicznie. Szacuje się, że wartość rynku lamp UV wzrośnie o 3,25 mld dolarów w latach 2023-2027.

Paradoks współczesności polega na tym, że potrafimy wydłużać życie, ale nasz mózg nie zawsze nadąża z zachowaniem sprawności. Społeczeństwo się starzeje, a wraz z wiekiem rośnie ryzyko chorób neurodegeneracyjnych. Prognozy są niepokojące – liczba pacjentów z chorobą Alzheimera do 2050 roku ma się podwoić. – To problem naszej cywilizacji, który rośnie w tempie wykładniczym – mówi dr Agnieszka Krzyżosiak, liderka Grupy Badawczej Mechanizmów Neurodegeneracji w Łukasiewicz – PORT.

Perowskity, zarówno występujące naturalnie, jak i wytwarzane syntetycznie, dają szansę na transformację takich technologii jak tanie, wysokowydajne ogniwa słoneczne czy diody elektroluminescencyjne (LED). Naukowcy na całym świecie starają się zwiększyć ich trwałość i efektywność, a także poszukują nowych możliwości zastosowań.

Dr Łukasz Pietras, członek Grupy Badawczej Onkologii Neurofizjologicznej w Łukasiewicz – PORT, właśnie obronił pracę doktorską poświęconą badaniu mitochondriów – struktur odpowiedzialnych za produkcję energii w komórkach. Jego badania rzucają nowe światło na rolę enzymu FBP2, który może mieć kluczowe znaczenie nie tylko dla metabolizmu cukru, ale również dla funkcjonowania mitochondriów.

Łukasz Duda, który już podczas studiów magisterskich stawiał pierwsze kroki w Łukasiewicz – PORT, właśnie obronił na Uniwersytecie Wrocławskim doktorat wdrożeniowy realizowany w naszym instytucie. To dla niego duży sukces i – jak sam mówi dr Duda – początek nowego etapu.

Zwiększenie bezpieczeństwa przechowywania lekarstw oraz zapewnienie odpowiednich warunków magazynowania żywności to tylko niektóre z efektów zastosowania etykiet sensorycznych, nad którymi pracują naukowcy pod kierunkiem dr. Bartłomieja Potańca z Zespołu Syntezy Zaawansowanych Materiałów w Łukasiewicz – PORT (Grupa AdMat, lider – dr hab. Joanna Cybińska). W skład zespołu projektowego wchodzą dr Franz Steppeler, Weronika Zając, dr Łukasz Duda i Maria Zdończyk.

Pacjentki wraz z diagnozą nowotworu piersi często słyszą od lekarzy – rak to nie wyrok. Współczesna medycyna oferuje im różne metody leczenia w zależności od stopnia zaawansowania choroby: zabieg chirurgiczny, chemioterapia, radioterapia, czy też kosztowna terapia przeciwciałami monoklonalnymi. Niestety śmiertelność wśród pacjentek jest nadal wysoka: w 2022 r. zdiagnozowano na świecie 2,3 mln nowotworów piersi, z których 670 tys. okazało się śmiertelnych (dane WHO).