SAUFEX

„Bezpieczne, zautomatyzowane, ujednolicone środowisko Exchange„

(Akronim projektu: SAUFEX)

Dofinansowano ze środków Unii Europejskiej w ramach programu HORYZONT EUROPA

Numer umowy: 101132494
Wartość projektu: 2 998 565,00 EUR
Wartość dofinansowania dla PORT: 1 321 271,25 EUR
Okres realizacji projektu: od 2024-02-01 do 2027-01-31
Kierownik projektu: Tomasz Chłoń

Do czego może doprowadzić dezinformacja w sferze publicznej, pokazała w 2020 roku pandemia COVID-19. Aktualnie problem zagranicznej manipulacji i ingerencji informacyjnej (FIMI) jest szczególnie dotkliwy w miejscach konfliktów zbrojnych, m.in. w Ukrainie.

Projekt SAUFEX (Secure Automated Unified Framework for Exchange) zakłada stworzenie ujednoliconej bazy wiedzy o zagranicznych ingerencjach i manipulacji informacjami (foreign ingeration and manipulation of information – FIMI) , a także ustanowienie specjalnych rad ds. odporności, które staną się organem doradczym dla przedstawicieli władz i organizacji pozarządowych, zapewniając zbiorowe podejście do zwalczania FIMI w krajach Unii Europejskiej. W ramach projektu zostaną zastosowane nowoczesne technologie sztucznej inteligencji (m.in. NLP, LLM, uczenie maszynowe, rozpoznawanie wzorców). Dzięki zaproszeniu do współpracy ukraińskiej firmy Osavul, projektującej oprogramowanie służące przeciwdziałaniu dezinformacji w Ukrainie, skuteczność wykorzystywanych narzędzi oraz stworzonej bazy danych zostanie przetestowana także w sytuacji realnego zagrożenia atakami cybernetycznymi ze strony innego państwa.

Konsorcjum realizujące projekt, którego koordynatorem jest PORT, tworzą Uniwersytet Warszawski, Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk, a także organizacje akademickie, technologiczne i analityczne z Finlandii, Litwy oraz Niderlandów: Faktabaari, Debunk.org oraz DROG.

Potencjalnie przełomowym aspektem badań i pracy nad projektem będzie opracowanie protokołów do opisywania i unaoczniania FIMI i innych ataków hybrydowych w czasie rzeczywistym, co pozwoli na szybsze reagowanie i łagodzenie tych zagrożeń. Może to mieć znaczący wpływ na odporność społeczeństw demokratycznych na te zagrożenia, a także na rozwój nowych produktów i usług, które będą miały wpływ na wykrywanie i przeciwdziałanie dezinformacji oraz FIMI.

Projekt umożliwi proaktywne wykrywanie, analizę i przeciwdziałanie zagranicznym próbom podważenia procesów demokratycznych oraz lepsze zrozumienie taktyk, technik i procedur (TTP) związanych z tymi próbami.

Dezinformacja – czym to grozi?

Rozpowszechnianie fałszywych informacji może zagrażać zdrowiu populacji, czego przykładem była niechęć do szczepień przeciwko COVID-19 wywołana dezinformacją na temat używanych w tym celu preparatów. Doprowadziło to do alarmująco niskich wskaźników szczepień w niektórych regionach na świecie. Fałszywe twierdzenia podważyły zaufanie zarówno do wiedzy medycznej, jak i instytucji publicznych.

Dezinformacja może także przyczyniać się do rozprzestrzeniania się mowy nienawiści i propagandy w internecie. Zjawisko to podsyca podziały społeczne, jednocześnie zmniejszając zaufanie do instytucji publicznych – niezbędnego filaru każdej funkcjonującej demokracji. Pokazuje to, jak ważne dla demokratycznych społeczeństw jest aktywne zwalczanie dezinformacji – nie tylko w imię dostępu do prawdy, ale także dla zachowania wartości demokratycznych.

PORT prowadzi działalność naukowo-badawczą w trzech obszarach: nauk o życiu i biotechnologii, inżynierii materiałowej oraz diagnostyki populacyjnej. Jako lider konsorcjum w projekcie SAUFEX ośrodek zapewni wiedzę specjalistyczną niezbędną do opracowania zaawansowanych rozwiązań opartych na sztucznej inteligencji. Na etapie ubiegania się o dofinansowanie projektu cenne okazało się również doświadczenie oraz zaplecze kadrowe wrocławskiego instytutu, które umożliwiają pozyskiwanie grantów unijnych.

SAUFEX to trzeci projekt realizowany w ramach Horyzontu Europa w PORT. Dwa pozostałe to SAME-NeuroID, związany z badaniem chorób neuropsychiatrycznych, oraz „Research Infrastructure Technology Infrastructure For Impact”, w ramach którego trwają prace nad określeniem priorytetów

inwestowania w infrastruktury badawcze i technologiczne w Europie. SAUFEX jest o tyle niestandardowy, iż jego efekty będzie można obserwować na bieżąco, przyczyniając się do udaremniania prób ataków, również cybernetycznych, powiązanych z dezinformacją.

SAUFEX był jednym z trzech projektów, które otrzymały dofinansowanie w ramach programu Horyzont Europa na rzecz demokracji. Prace nad projektem Secure Automated Unified Framework for Exchange rozpoczęły się 1 lutego 2024 r. i potrwają 3 lata. W jego efekcie decydenci oraz opinia publiczna otrzymają rozwiązania, które pomogą zwiększyć odporność społeczeństwa na manipulację informacyjną.